Als een woningcorporatie financieel in de problemen komt is
er een garantiestructuur om de corporatie overeind te houden. Deze structuur houdt
in dat in het geval van financiële problemen, andere corporaties bijspringen
(via het WSW). Als dat onvoldoende helpt, bieden de gemeenten en het Rijk
gezamenlijk een achtervang. In de Vestia-affaire speelde dit en hebben de
corporaties collectief fors bijgedragen aan het oplossen van het debacle.
Naar mijn mening is het niet goed om via een dergelijke
garantiestructuur slecht presterende organisaties de hand boven het hoofd te
houden. Er gaan te veel verkeerde prikkels van uit. Het stimuleert om grote
risico’s te nemen (derivaten of boot). Het straft de brave leerlingen (zowel
andere corporaties als gemeenten) die moeten opdraaien voor het onverantwoord
gedrag van sommige slechte leerlingen. Het risico bestaat voorts dat er
onvoldoende “schoon schip” gemaakt kan worden nadat iets is misgegaan, omdat
veelal met de bestaande mensen en de bestaande organisatie zal worden verder
gegaan.
Natuurlijk begrijp ik, dat de regeling vooral ook de
bescherming van huurders beoogt. Wat gebeurt er als je huurder bent bij een
failliete corporatie? Word je dan op staande voet op straat gezet? Volgens mij
niet. De woningen behouden een bepaalde waarde en er zullen altijd weer andere
investeerders (en wellicht ook corporaties) zijn die tegen de dan geldende
marktwaarde zullen willen instappen. De woningen leeg maken, betekent het
stilleggen van een kasstroom die juist in een dergelijke situatie hard nodig
is. Wel kan het er toe leiden dat na verloop van tijd een deel van de
woningvoorraad een andere bestemming krijgt, maar dat is dan niet terstond en
bovendien kan dat nodig zijn als een bepaald complex een negatief rendement
heeft.
Vanuit macro-economisch perspectief wordt de sector op deze
manier efficiënter, waardoor er in principe zelfs meer middelen overblijven om
bewust in te zetten voor een maatschappelijke doelstelling. In de uitvoering
zou er gekeken moeten worden dat er voor de huurder geen al te scherpe randjes
aanzitten. Voor de huurders als geheel is een efficiëntere sector alleen maar
gunstig.
Inmiddels weten we dat ziekenhuizen ook failliet kunnen gaan
en niet door de sector of de overheid kunstmatig overeind worden gehouden.
Waarom kan dit niet ook bij woningcorporaties? Beter is het uiteraard als het
niet gebeurt, maar het zal de sector gezonder maken als de tucht van de markt
hier wat meer zou worden toegelaten.
