Deze week werd bekend dat Steve Ballmer voortijdig vertrekt
als topman van Microsoft. Hoewel de man een indrukwekkende staat van dienst
heeft, is hij niet de geschikte persoon om het bedrijf te leiden in de fase
waarin het nu zit. Microsoft verliest veel marktaandeel aan onder meer Google.
Het bedrijf heeft het zwaar en de omstandigheden zijn drastisch gewijzigd ten
opzichte van hoe het was in het afgelopen decennium.
Dat de topman van zo’n groot concern een stapje opzij doet
is niet vreemd. In het bedrijfsleven gebeurt het vaak dat het leiderschap wordt
aangepast aan de situatie waarin het bedrijf zich bevindt. Zo werd Jan Timmer
aangesteld om bij Philips de Operatie Centurion uit te voeren en werd Ad
Scheepbouwer binnengehaald om KPN uit het slop te halen. Zij beiden werden op
hun beurt weer vervangen zodra andere leiderschapscompetenties dan de hunne
meer gewenst waren.
Hoe gaat dit in de zorgsector? Decennialang heeft de sector
(enkele incidenten daargelaten) zich in een tamelijk rustig vaarwater bevonden.
Er moest op de winkel gepast worden. Een groot deel van de huidige
leidinggevenden floreerde onder die omstandigheden. Zij waren boven komen
drijven omdat zij in die situatie de besten waren. Inmiddels verkeert de sector
echter in een zeer turbulente tijd. Door de decentralisaties (inclusief
scheiding wonen/zorg) en de daarmee gepaard gaande bezuinigingen moet het roer
radicaal om. Creativiteit en ondernemerschap zijn vereist, maar ook veel gevoel
voor bedrijfsvoering, aangezien er scherp aan de wind gevaren moet gaan worden.
Bij welke zorginstelling worden deze competenties nu op
volle kracht in stelling gebracht? Er zijn er een paar waar ik het zie
gebeuren. Echter, bij veel instellingen leiden nieuwe omstandigheden niet tot
nieuw leiderschap. Wat je dan ziet gebeuren is eigenlijk dat er niets gebeurt.
Afwachtend en defensief gedrag. Klagen over procedures en focussen op wat
allemaal niet kan in plaats van wat wel kan. Een beetje zoals een konijn dat
verstijfd van angst in de koplampen kijkt en weldra zal worden overreden.
Het is een observatie en wat mij betreft voelt het wat
ongemakkelijk. Toch denk ik dat elke zorginstelling zich juist nu moet afvragen
of er een verschil is tussen Microsoft en de zorgsector.